Beyincik Sarkması

Prof. Dr. Cüneyt Temiz - Beyincik Sarkması

Beyincik Sarkması

Beyincik sarkması aslında doğumda meydana gelen bir anomalidir. Yapısal olarak ve şekil olarak bozuklukların oluşmasından dolayı bu rahatsızlık meydana çıkmaktadır. Böyle durumlarda beyincik ve beyin sapı farklı yönlerde gelişim göstermektedir. Beyincik kafa boşluğundan omurga kanalına doğru bir büyüme göstermektedir. Bu sebepten dolayı beyin sapının etkilenmesi söz konusudur. Bu durumların görüldüğü hastalar genellikle orta yaşlardaki hastalardır.

Beyincik sarkmasından dolayı en belirgin olarak görülen şikâyetler ise boyun ağrısı, denge bozuklukları, boyundan başa doğru şiddetli bir ağrının olması, kollarda ve bacaklarda güç kayıplarının yaşanmasıdır. Ayrıca beyincik sarkması konuşma bozukluğuna da neden olabilmektedir.

Beyincik sarkmasının tanısı hastanın şikâyetlerinin ardından belirli görüntüleme cihazlarının yardımı ile konulmaktadır. Görüntüleme sonrasında ciddi bir şekilde sorun görülmesi durumunda hemen cerrahi müdahaleye başvurulmaktadır.

Beyincik sarkması teşhisi oldukça zor olan bir hastalıktır. Teşhis edilmesi zor olsa da yaşanma sıklığına bakıldığında oldukça fazladır. Doğumsal anomali olarak görülse de hamilelik esnasında kullanılan ilaçlar, kan uyuşmazlığı, akraba evliliği gibi durumlar bu hastalığın oluşmasına neden olmaktadır. Tedavi edilmediği zaman ani ölümlere neden olabilmektedir. Bu hastalık uzun bir süreden sonra ortaya çıkmaktadır. Hastalık ortalama 20 veya 30 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır. Beyin sarkması için uygulanan tedavi cerrahi işlem olsa da bu durum sarkmanın boyutuna ve durumuna göre farklılık göstermektedir. Bu hastalık kadınlarda erkeklere göre oldukça fazla oranda görülmektedir.

Beyincik sarkmasının şikayetleri erken dönemlerde ortaya çıkmamaktadır. Hastalık belirtileri genellikle orta yaşlarda kendini göstermektedir. Bunun sebebi ise bölgedeki basının artış göstermesidir. Ayrıca omurilikte bulunan kistin çeşitli bulguları ortaya çıkarmasından dolayıdır. Etkilenen bölgedeki durum bulguların değişmesine neden olmaktadır. Beyincik sarkmasından dolayı beyin sapı etkilenmektedir. Bunun sonucunda da yutkunma, uyku apnesi ve öğürme reflekslerinin kaybolması durumu ortaya çıkmaktadır. Ancak sarkma sonucundan dolayı beyincik etkilenmiş ise denge kaybı, baş dönmesi, kusma gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Beyincik sarkması omuriliği etkilemesi durumunda kollarda uyuşmalara neden olmaktadır.

Beyincik sarkması omuriliğe doğru kayan beynin yapısına bakılarak sınıflara ayrılmaktadır. Bunlar tıp I, tıp II ve tıp III olarak sınırlandırılmaktadır. Tıp I bozukluğuna bakıldığında kafatası ve beyin normal şekilde gelişme göstermektedir. Çocuklar döneminde veya yetişkinlik döneminde herhangi bir sorun ortaya çıkmayabilir. Belirtileri ise sırttaki ağrı, baş ağrısı, sersemlik, halsizlik gibi şikâyetlerdir.  Tıp II ve tıp III doğum esnasında oluşan durumlardır. Belirtilerine bakılacak olunursa solunum şeklindeki farklılık hızlı şekilde aşağı göz hareket ettirme, kollarda hissedilir derecede zayıflık şikâyetleridir.  Bu durumların tedavisi ise şikayetlerin ciddiyetine göre veya belirtilerine göre farklılık göstermektedir. Tedavi şekli genellikle düzenli şekilde izleme, ilaç tedavisi olarak bilinmektedir. Zaman zaman tedavi gerektirmeyen durumlarda olmaktadır.

Beyin Sarkmasının Tedavisi

Beyin sarkması tedavisi ciddiyetine göre ve şikâyetlerine göre farklılık göstermektedir. Günlük hayatı çok etkilemeyen hafif ağrılarda ilaçlar kullanılmaktadır. Ancak hastalık ciddi belirtiler gösterip sinir dokulara zarar vermesi durumunda cerrahi tedavi gerekmektedir. Cerrahi tedavi ise hastanın şikâyetine ve durumuna göre farklılık göstermektedir.

Yetişkinlerde meydana gelen beyin sarkması ameliyatı için kafatası kemiğinin bir kısmının kesilmesi ile yapılmaktadır. Beynin açıkta bulunan kısmı vücudun başka bir bölümünden alınan doku ile kapatılmaktadır. Yapılan bu işlem beyincik ve beyin sapı üzerinde bulunan basıyı azaltmasına yardımcı olacaktır. Böylece omurganın üzerinde bulunan yükte hafiflemiş olacaktır. Daha fazla bir alan oluşturmak için omurganın küçük bir bölümü kesilip çıkartılabilmektedir.

Bebeklerde ve çocuklarda yapılan işlemlerde genellikle doğumsal olarak meydana elen sorunlar çözülmektedir. Yapılan ameliyatın amacı omuriliği yeniden konumlandırmak ve boyunda veya sırttaki açığı kapatmak için yapılmaktadır.

Beyincik sarkması insanlarda hayati bir önem taşımasından dolayı mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Oluşan beyincik sarkması tedavi altında kontrolde tutulmuş olsa da 10 mm üzerinde meydana gelen sarkmalarda cerrahi müdahalelerin yapılması gerekmektedir. Ancak hekimler tarafından ameliyat edilmesi zorunlu olmayan hastalar 6 aylık bir gözetim altına alınmaktadır. Beyincik sarkma ameliyatı mikro cerrahi operasyonlarla yapılmaktadır. Baş ile boyun bölgesinden girilerek operasyon işlemi uygulanmaktadır. Bu ameliyat risk oranı bakımından oldukça düşük ameliyatlardır. Hastanın ameliyat olmak istememesi durumunda yatağa bağlı kalarak yaşamasına neden olmaktadır. Ayrıca ani ölümlere de neden olabilmektedir.